متن کامل بیانیه سید حسین عالمی بلخی وزیر امور مهاجرین و عودت کنندگان در محفل تجلیل از روز جهانی مهاجر
بسم الله الرحمن الرحیم
و من یهاجر فی سبیل الله یجد فی الارض مراغما کثیرا وسعة (نساء، آیه 100)
روز بین المللی مهاجر
29 قوس 1398مطابق 18 دسامبر201 امروز مصادف است باروز جهانی مهاجر، ضمن تجلیل و گرامی داشت، این مناسبت را به تمامی مهاجران درسطح جهان، بخصوص مهاجران کشورم تبریک می‌گویم.
از سازمان ملل متحد و نهادهای مربوطه آن به خصوص IOM تشکر می‌کنم که رسیدگی به مشکلات مهاجران افغانستان را در اولویت کاری خویش قرار داده‌اند.
از تمامی کشورهایی که به افغانها در سال‌های سخت فرصت دادند در کشورشان زندگی کنند، مخصوصاً دو کشور همسایه ما، جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی پاکستان، که چهل سال میزبانی کردند تشکر و سپاس‌گزاری دارم. از تمامی کشورها که به خاطر حل مشکلات مهاجران و عودت‌کنندگان کمک کردند، تشکر می‌کنم.
• وضعیت موجود:
با وصف اینکه تشویق به عودت داوطلبانه از اولویت‌های اساسی دولت افغانستان است و طی سال‌های 2002 ـ 2018 مجموع عودت‌کنندگان اعم از مهاجران وپناهندگان 10163505 تن، در پنج سال گذشته حدود چهار میلیون بوده‌اند، هنوز هم بیش از 6.5 میلیون تن از مهاجران و پناهندگان افغان در بیرون از کشور بوده و بیشترین ارقام آنها در پاکستان و ایران به سرمی‌برند.
در سال جاری میلادی تاآخر نوامبر 499000 عودت‌کننده از تمامی کشورها داریم؛ که از آن جمله از ایران و پاکستان 462159نفر، از سایر کشورهای منطقه 34089 نفر عودت کرده‌اند. و از کشورهای اروپایی 365 نفر عودت‌کننده داوطلب و 967 نفر دیپورتی داشتیم
در سال 2019 تاکنون 603071 نفر بیجا شده‌اند که اگر به آنها رسیدگی صورت نگیرد، به مهاجرت به بیرون از کشور دست خواهند زد. در این رابطه ما دو برنامه در دست اجرا داریم؛ ادغام بیجاشدگان در منطقه‌ای که فعلاً زندگی می‌کنند که یک نمونه آن را در هرات، کمپ کمال‌الدین بهزاد (مسلخ) در حال تجربه هستیم. برنامه دیگر فراهم نمودن زمینه بازگشت آنان به منطقه اولی‌شان است. درسال جاری 218602 نفر به مناطق اولی‌شان بازگشته‌اند.
سال گذشته افغانستان حضور فعال در اجلاس‌های بین‌المللی در عرصه مهاجرت داشته و برای مدیریت مؤثر مهاجرت حمایت خویش را از گلوبل کمپکت؛ در بخش‌های پناهندگی و مهاجرت و همچنان از اعلامیه و برنامه عمل کنفرانس وزرای راه ابریشم (پروسه بوداپست) اعلام نموده است.
در سال جاری، پس از تصویب طرزالعمل های تطبیق فرمان 305 ریاست جمهوری در رابطه به تشخیص وتوزیع زمین برای عودت کنندگان، بیجا شدگان و فامیل های شهدای نیروهای امنیتی ودفاعی در جلسه مورخ 17 / 7 /1398 کابینه، اولین جلسه کنسرسیوم تشخیص مستحقین زمین به تاریخ 19 /8/1398 با حضور اعضای کنسرسیوم ولایت کابل بر اساس هدایت رئیس اجرائیه جمهوری اسلامی افغانستان در جلسه دیریک، برگزار شد. دراین جلسه در رابطه به چگونگی آغاز کار عملی ثبت و راجستر برگشت کنندگان، هماهنگی ادارات عضو و چگونگی روند ثبت و راجستر بحث و تبادل نظر صورت گرفت.
متعاقب آن ، جلسه کمیته هماهنگی تشخیص مستحقین ولایت هرات روز پنجشنبه 23 /8/ 1398 باحضور اعضای ملی و بین المللی کمیته برگزار شد.
همچنان اولین جلسه کنسرسیوم تشخیص مستحقین زمین ولایت هرات با حضور اعضای کنسرسیوم به تاریخ 23 /8/ 1398 برگزار گردید و براین اساس فعالیت های ذیل آغاز شده است:
- اعمارزیرساخت‌های شهرک‌های محل سکونت مهاجرین عودت‌کننده و بیجاشدگان و اعمار خانه‌های قابل استطاعت برای آنان؛
- فعالیت کنسرسیوم برای شفافیت تشخیص و معرفی مستحقین، متشکل از نهادهای ملی و بین‌المللی ذی‌ربط. در ولایت های هرات وکابل.
درسال2020 اهم مسایل در برنامه کار ی ما
- نهایی ساختن پالیسی جامع مهاجرت که به اشتراک همکاران ملی و بین‌المللی تهیه شده است و اکنون در وضعیت طی مراحل تصویب در آجندای کابینه قرار دارد که شامل چهار هدف خاص زیر می‌باشد:
- اطمینان از بازگشت امن مهاجران از طریق عودت، ادغام و اسکان مجدد: برای اتصال سیستم‌های عودت پناهندگان و ادغام دوباره با امکانات معیشتی و فرصت‌های توسعه‌یی؛
- ترویج مهاجرت منظم: برای توسعه مهاجرت مؤثر و ایجاد کانال‌های مهاجرت به طور منظم برای توسعه اقتصادی - اجتماعی کشور؛
- جلوگیری از مهاجرت نامنظم: برای ایجاد میکانیزم‌های منظم‌سازی جریان‌های مهاجرت؛
- ترویج مهاجرت و توسعه: برای بهبود توسعه و تأثیر مهاجرت روی افغان‌های مهاجر، خانواده‌های آنان و جامعه و اقتصاد افغانستان در کل.
- تصویب پلان پسا صلح با توجه به مذاکرات جاری،
- تهیه طرح و پلان اجرایی وزارت امور مهاجرین عودت کنندگان،
- طی مراحل نهایی مقرره وظایف وتنظیم اجرائات وزارت،
- طی مراحل نهایی قاونون پناهندگی افغانستان.
• مؤسسات بین‌المللی و انجوها
من از مؤسسات بین‌المللی و انجوهای ملی و بین‌المللی به خاطر کمک‌رسانی‌شان به عودت‌کنندگان و بیجاشدگان تشکر می‌کنم و می‌خواهم اضافه کنم؛ برای مؤثریت بیشتر کار مؤسسات و انجوها، آنها باید در تفاهم، مشورت و همکاری بیشتر با ادارات افغانستان به خصوص وزارت امور مهاجرین باشند و اولویت‌های کاری‌شان را در این عرصه باید در مشورت با این وزارت انتخاب نمایند.
خانمها و آقایان!
دولت افغانستان تعهدات ذیل را جهت عملی ساختن اولویت هاخویش دارد، امیدوارم مورد توجه و حمایت قرار گیرد:
- حصول اطمینان از شمولیت کامل بیجاشدگان داخلی و بازگشت پناهندگان در برنامه های انکشافی، همراه با در خواست از جامعه بین المللی برای حمایت از برنامه های انکشافی در این عرصه ودرسطح بالای سیاسی در مورد اهداف توسعه پایدار ملل متحد.
- گسترش دسترسی به تعلیم و تربیه برایمهاجران بازگشت کننده - به ویژه برای دختران - به منظور تسهیل ادغام مجدد پایدارآنها، و درخواست از جامعه بین المللی برای حمایت از چنین دسترسی گسترده .
- گسترش دسترسی به آموزش مهارت ها برامهاجران بازگشت کننده به منظور تسهیل ادغام پایدار آنها، و درخواست از جامعه بین المللی برای پشتیبانی از چنین دسترسی های گسترش یافته.
- تقویت همکاری با فعالین انکشافی و بخش خصوصی برای ارتقاء سرمایه گذاری و ایجاد اشتغال.
- ارتباط فعال با جامعه افغان های خارج از کشور و استفاده از ظرفیت های موجود (سرمایه گذاری، حواله ها وتخصیص آنها) در داخل افغانستان.
- تعهد به ادامه همکاری با جامعه جهانی جهت ایجاد شرایط پایدار که برای بازگشت داوطلبانه مصون و با عزت مهاجرن لازمی است، منجمله حمایت از حقوق مدنی و سیاسی.
- قانونمند ساختن حضور مهاجران در کشور های میزبان وگسترش تلاش ها برای صدور پاسپورت برای مهاجران افغان در پاکستان و ایران.
- تعهد جهت گسترش دسترسی به مراقبت های صحی و سایر خدمات عمومی برای حمایت از ادغام مجدد پایدار.
- پشتیبانی از جمع آوری و مدیریت معلومات جهت رسیدگی موثر به نیازمندی های مهاجران و سایر جمعیت های بیجا شده، و اطلاع رسانی بهتر برای برنامه ریزی.
- ایجاد صندوق وجهی برای حمایت از ادغام، سرپناه و اشتغال عودت کنندگان وبیجاشدگان.
در پایان می خواهم یادآوری کنم اینکه علت اصلی مهاجرت افغانها مشکل جنگ و نا امنی فزاینده است تازمانیکه جنگ ادامه داشته باشد مهاجرت ها هم ادامه پیدا خواهدکرد. مذاکرات صلح جریان دارد امید واری دسترسی به صلح افزایش یافته است، با به وجود آمدن صلح مهاجرت قطع وهموطنان ما به کشور شان داوطلبانه عود خوهند کرد.
با توجه به اینکه فعلا جنگ و نا امنی شدید ادامه دارد افغانستان، مکان مناسبی برای دیپورت نمی باشد، ضمن تشکر از کشورهای میزبان مهاجران افغان از تمامی کشورها می خواهم که تازمان به وجود آمدن صلح وتامین امنیت حوصله مندی داشته، پناه جویان ومهاجران افغان را دیپورت نکنند.
سید حسین عالمی بلخی
وزیر امور مهاجرین وعودت کنندگان
18/دسامبر/ 2019
